در یکی دو دهه‌ی گذشته صفت «هوشمند» را تقریبا در کنار همه‌چیز می‌توان دید که یکی از جالب‌ترین نمونه‌های این هم‌نشینی، به کار بردن آن به همراه واژه‌ی «خانه» است. یک‌خانه‌ی هوشمند هم می‌تواند اقامتگاهی مدرن و مجهز به همه‌ی لوازم‌خانگی و تجهیزات هوشمند گران‌قیمت باشد و هم منزلی ساده که با نوآوری و خلاقیت و به کمک ساده‌ترین امکانات موجود می‌توان از طریق اینترنت آن را کنترل کرد.

 ویژگی عمده‌ی خانه‌ی هوشمند، قابلیت اتصال است

وقتی تلفن‌های همراه معمولی جای خود را به گوشی هوشمند دادند، مهم‌ترین تغییر دسترسی به قابلیت اتصال بود. به‌این‌ترتیب تجهیزات ارتباطی ساده که مهم‌ترین کاربرد آن‌ها برقراری تماس تلفنی و فرستادن پیام کوتاه به شمار می‌آمد، به ابزارهای چندمنظوره با قابلیت اتصال به اینترنت، دریافت و ارسال ایمیل و پیام اینترنتی، دانلود فایل و تعداد زیادی ویژگی دیگر اتصال محور تبدیل شدند. این حقیقت در مورد خانه‌ی هوشمند نیز صدق می‌کند و مهم‌ترین وجه تمایز آن با خانه‌ی معمولی، قابلیت اتصال است.

چیزی که خانه‌ی هوشمند را از خانه‌های معمولی متمایز می‌کند، مجموعه‌ای از لوازم منزل و تجهیزات خانگی است که می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و تحت هدایت یک ابزار کنترلی مرکزی به‌صورت هماهنگ و یکپارچه عمل کنند. در یک خانه‌ی هوشمند، تجهیزات کنترل درجه حرارت و شرایط محیطی، لوازم کلاسیک منزل، قفل‌ها و انواع مختلف دوربین‌ها و نمایشگرها می‌توانند به یک سیستم اتوماسیون خانگی متصل ‌شوند و به‌این‌ترتیب کنترل همه‌ی آن‌ها از یک نقطه در داخل منزل یا هر جایی در خارج از خانه امکان‌پذیر خواهد بود.

 برای برقراری قابلیت اتصال الزامی برای ایجاد یک خانه‌ی هوشمند راه‌های گوناگونی وجود دارد. بعضی از سیستم‌های اختصاصی نظیر Z-Wave، Zigbee، KNX و Control4 به طور خاص برای به‌کارگیری در خانه هوشمند طراحی می‌شوند و به کاربر اجازه می‌دهند که با اتصال به اینترنت همه‌ی تجهیزات خانه‌ی خود را کنترل کند. البته بعضی از این سیستم‌ها به بلوتوث نیز مجهز هستند و برای استفاده از آن‌ها ضرورتا نیازی به اتصال به اینترنت نیست. این سیستم‌ها هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب از بین آن‌ها به نیازها و اولویت‌های شما بستگی دارد.

خانه‌ی هوشمند چه مزایایی دارد؟

برتری عمده‌ی خانه هوشمند، همان مزیتی است که قابلیت اتصال در سایر جنبه‌های زندگی را برای ما فراهم می‌کند که می‌توان آن را به‌صورت خلاصه با واژه‌ی «راحتی» توصیف کرد. خانه‌ی هوشمند همه‌ی ویژگی‌های خانه‌های معمولی مثل تنظیم دما، روشن و خاموش کردن چراغ‌ها، گرم کردن فر و ... را دارد ولی برای دستیابی به آن‌ها تلاش به‌مراتب کمتری نیاز است. در یک‌ خانه‌ی هوشمند شما می‌توانید لوازم‌خانگی خود را به رعایت یک زمان‌بندی مشخص و انجام فعالیتی خاص در زمان معینی از شبانه‌روز وادار کنید. بعضی از لوازم‌خانگی مدرن حتی می‌توانند زمان‌بندی و روند فعالیت‌های شما را فرابگیرند که به‌این‌ترتیب حجم کارهای روزمره ضروری برای اداره خانه به‌شدت کاهش پیدا می‌کند.

خانه‌ی هوشمند در کنار راحتی، بهره‌وری را نیز افزایش می‌دهد. به‌عنوان‌مثال ترموستات Nest الگوی تنظیم دمای منزل را بر اساس نیاز و سلیقه‌ی شما تشخیص داده و با فراگرفتن این الگو و در دست گرفتن کنترل تجهیزات گرمایشی و سرمایشی، مصرف انرژی خانه را کاهش بدهد. این ابزار قادر است نبود شما در خانه را تشخیص بدهد و با به حداقل رساندن انرژی لازم برای گرم یا سرد کردن خانه صورتحساب‌های انرژی مصرفی را به کمترین حد ممکن برساند. از دیگر تجهیزات مدیریت بهره روی خانه‌ی هوشمند، سیستم اتوماسیون خانگی Webee است که با بررسی و فراگرفتن نحوه‌ی استفاده‌ی کاربر از لوازم و تجهیزات خانگی هوشمند، پیشنهاداتی برای بهینه‌سازی الگوی به‌کارگیری این وسایل و افزایش بهره‌وری ارائه می‌کند.

چه نوعی از محصولات خانه‌ی هوشمند در دسترس است؟

در حال حاضر تعداد زیادی از محصولات قابل‌استفاده در خانه‌ی هوشمند در بازار ارائه‌ی می‌شوند و این انتخاب‌ها به‌سرعت در حال افزایش هستند. محصولاتی نظیر لامپ‌های هوشمند به همراه سیستم WeMo امکان نورپردازی خلاقانه و بسیار متنوع و منعطف را برای خانه‌ی شما فراهم می‌کنند که یکی از محبوب‌ترین و مطمئن‌ترین انتخاب‌ها در این زمینه، لامپ Philips Hue است البته لامپ‌های هوشمند جدید Holi Smart Mood نیز به‌تدریج در حال محبوب شدن هستند. به‌طورکلی لامپ هوشمند با قابلیت‌هایی مثل خاموش و روش شدن خودکار، زمان‌بندی یا حساس بودن به یک رویداد خاص به کاربر اجازه می‌دهد که نورپردازی خانه‌ی خود را برنامه‌ریزی کند یا با نصب یک اپلیکیشن روی گوشی هوشمند امکان کنترل همه‌ی لامپ‌های خانه را فراهم می‌کند.

از دیگر اقلام شناخته‌شده‌تر موجود در بازار می‌توان به تلویزیون هوشمند اشاره کرد که با اتصال به اینترنت، دسترسی انواع محتوای موردنظر کاربر از جمله شبکه‌های تلویزیونی پخش زنده‌ی اینترنتی، فیلم‌های سینمایی، بازی‌های کامپیوتری و شبکه‌های اجتماعی را ممکن می‌کند. امروزه تقریبا همه‌ی سازندگان لوازم‌خانگی، تلویزیون هوشمند نیز تولید می‌کنند. انتخاب بین گزینه‌های موجود به سلیقه‌ی شما و البته آگاهی کامل از خطرات امنیتی استفاده از تلویزیون هوشمند بستگی دارد.

امروزه طیف وسیعی از لوازم‌خانگی هوشمند در بازار موجود است. کالاهای هوشمند نظیر یخچال، فر، آشکارساز دود و ... را تقریبا در همه جای دنیا می‌توان خریداری کرد. یکی از شناخته‌شده‌ترین و شاید مفیدترین لوازم‌خانگی هوشمند، قفل هوشمند است که امکان باز و بسته کردن همه درهای خانه و احتمالا دادن مجوز ورود موقتی به دیگران را از طریق گوشی هوشمند فراهم می‌کند. استفاده از این لوازم‌خانگی به همراه هم به شما اجازه می‌دهد کنترل بسیاری از بخش‌های خانه‌ی خود را بسیار راحت‌تر و مؤثرتر در دست بگیرید، هرچند شاید این کار مصرف برق شما را افزایش دهد.

هوشمند کردن خانه‌ی خود را آغاز کنید

بعضی از اقلام خانه هوشمند واقعا گران‌قیمت هستند ولی تعدادی از تجهیزات هوشمند ساده را می‌توان با قیمت‌های کم تهیه کرد. قیمت یک پک کامل Philips Hue شامل ۳ عدد لامپ و همه‌ی تجهیزات جانبی کمتر از ۲۰۰ دلار است و یک سیستم WeMo را می‌توان با پرداخت حدود ۶۰ دلار خریداری کرد.

برای داشتن خانه هوشمند لزوما نیاز به صرف هزینه‌های هنگفت نیست و با کمی ابتکار و خلاقیت می‌توانید خودتان تجهیزات موردنیاز را بسازید. با داشتن دانش ابتدایی در مورد سخت‌افزار و آشنایی جزئی با برنامه‌نویسی، به کمک میکروکنترلرهای تعاملی Arduino یا Raspberry Pi می‌توانید پروژه‌ی خانه هوشمند اختصاصی خود را راه‌اندازی کنید. گذشته از این همیشه با گشت‌وگذار در اینترنت و پیدا کردن فروش‌های ویژه، امکان خریدن لوازم‌خانگی هوشمند به قیمت کمتر وجود دارد. سخن آخر اینکه خلاقت و نوآوری هیچ محدودیتی ندارد و اگر بخواهید قطعا می‌توانید.